Z PRZEDMOWY

W ostatnich latach ukazały się różne książki i publikacje o Błogosławionym Starcu Paisjuszu Hagiorycie. Rzeczywiście przyniosły one duchową korzyść wielu ludziom i uczyniły imię Starca jeszcze bardziej znanym. Jednak w zasadzie jest w nich mowa o nauczaniu i cudach Starca Paisjusza. Informacje biograficzne zawarte w tych książkach są minimalne.

 

W przekonaniu o konieczności opracowania systematycznej biografii ojca Paisjusza, jeden z jego duchowych synów - nasz Starzec, ojciec Izaak - postanowił wziąć ten trud na swoje barki. Ojciec Izaak wraz z mnichami swojego bractwa rozpoczął opracowywanie „Żywota" Starca Paisjusza mniej więcej w dwa lata po jego śmierci (Starzec Paisjusz spoczął w Panu 29 czerwca/12 lipca 1994 roku). Praca bliska była zakończenia, kiedy śmierć samego ojca Izaaka (3/16 lipca 1998 roku) odsunęła jej wydanie na nieokreślony czas.

 

„Żywot" pozostawał nieopublikowany, wymagał jeszcze poprawek i uzupełnień. Tymczasem z powodu trudności, jakie wynikły po śmierci naszego Starca, ojca Izaaka, nie mogliśmy kontynuować pracy nad książką. Poza tym, uświadamiając sobie naszą oczywistą niezdolność do tak odpowiedzialnej pracy, przez ponad trzy lata w ogóle baliśmy się tknąć „Żywot".

Do zakończenia pracy skłaniało nas pragnienie naszego Starca, ojca Izaaka i praca, jaką włożył w to, aby „Żywot" Starca Paisjusza ujrzał światło dzienne. Poza tym wielu braci i sióstr w Chrystusie także zachęcało nas, byśmy doprowadzili rzecz do końca.

 

Czasami opadały nam ręce. Byliśmy gotowi zaniechać tej nadzwyczaj skomplikowanej i odpowiedzialnej pracy. Ogarniała nas obawa, że zniekształcimy wizerunek Starca i zamiast pożytku przyniesiemy duchową szkodę i zgorszenie. Czuliśmy się jak małe dzieci, które próbując mówić o czymś wielkim, przekraczającym ich miarę, nie znajdują słów i nie potrafią wyrazić tego, co chcą.

Za życia ojca Paisjusza nie uważaliśmy za konieczne zapisywać jego słowa, fotografować go albo zbierać o nim dane biograficzne po to, by kiedyś stworzyć jego życiorys. Zadowalała nas sama jego obecność, wystarczało nam to, że widzieliśmy go i słuchali. Możliwe, że ktoś uzna to za zaniechanie. Jednak nasze sumienie jest spokojne, ponieważ nie robiliśmy niczego, co mogłoby mu sprawić przykrość.

 

Jedynym wyjątkiem były nieliczne notatki, zrobione przez nas po to, by nie zapomnieć odpowiedzi Starca na nasze liczne pytania, związane z naszym codziennym życiem monastycznym. Odpowiadając nam, Starzec przytaczał przykłady z własnego doświadczenia ascetycznego, opowiadał o przeżytych przez siebie nadprzyrodzonych zdarzeniach i demonicznych pokusach. Jednak opieraliśmy się zasadniczo na tym, co zachowało się w naszej pamięci. Wiele z tego, co zapamiętaliśmy, słyszeliśmy od niego wielokrotnie. I teraz - ku wspólnemu pożytkowi naszych braci i sióstr przenosimy na papier jego słowa, nakreślone przez niego w naszych sercach.

 

SPIS RZECZY

Przedmowa    

 

CZĘŚĆ PIERWSZA

OBSZERNY ŻYCIORYS STARCA

 

Rozdział pierwszy

PRZODKOWIE Z CIAŁA IZ DUCHA

Akryckie Farasy        

Rodzina Starca          

Chrzest i wyjazd ze stron rodzinnych

           

Rozdział drugi

PRZYGOTOWAWCZE LEKCJE ASCEZY

Wychowanie w „nauce i zakonie Pańskim"  

Dziecięcy ascetyzm   

Ciesielskie rzemiosło 

Błogosławiony młodzieniec  

Prowadzony przez Krzyż      

Boże objawienie        

Przygotowanie do życia monastycznego     

Troska o innych         

Zagrożenia i próby    

Oparcie dla rodziny   

 

Rozdział trzeci

SŁUŻBA WOJSKOWA

Pobożny radiotelegrafista     

Niedole          

Ćwiczenia duchowe i doświadczenia          

Poświęcenie dla innych         

Dobrodziejstwa i oszczerstwa          

Uratowanie oddziału 

Poświęcenie   

Modlitwy pod ostrzałem       

Niepodporządkowanie się bluźniercy          

 

Rozdział czwarty

POSZUKIWANIA I PRZYGOTOWANIE

Pierwszy pobyt na Świętej Górze     

Praca i przygotowanie           

 

Rozdział piąty

MNICH W CENOBITYCZNYM MONASTERZE ESFIGMENU

Przeszkody przed odejściem od świata        

Mieszkaniec monasteru Esfigmenu  

Próby i posługi          

Początki ascezy         

„Napełniła mnie ogniem miłość moich bliskich"      

Biesowskie zwidy     

Postrzyżyny w riasofor         

Drżący Baranek         

Pogrążony w kontemplacji    

Posługa do krwi        

Spłynięcie Łaski Bożej          

Odejście do hezychasterii     

 

Rozdział szósty

WIDIORYTMICZNYM MONASTERZE FILOTEU

Nowicjusz u Starca   

Gorliwy pracownik i skryty asceta   

Podszepty pychy       

Żarciki rogatego        

Staranie o pomoc bliźniemu  

Wyjazd do Konitsy na leczenie        

Opatrzność Boża       

Postrzyżyny w mantiję          

Łączność ze świątobliwymi ojcami  

Błogosławieństwo od Przenajświętszej Bogarodzicy          

Doznane objawienie  

 

Rozdział siódmy

W MONASTERZE STOMION

Odbudowa monasteru          

Szacunek dla monasteru       

W przepaść za świętością      

Sprowadzenie relikwii świętego Arseniusza

Prace, asceza i hezychia        

Opiekun biednych i sierot     

Męczeński stosunek do pokus          

Walka z sekciarzami i heretykami     

„Wiedziony Duchem..."        

Napaści biesów         

Ocalenie zrządzeniem Opatrzności Bożej    

Nocne widzenie Przenajświętszej Bogurodzicy      

Diabelskie przywidzenie       

Przyjaźń z dzikimi zwierzętami        

Inne wydarzenia tego okresu

Opuszczenie Stomionu

 

Rozdział ósmy

PUSTELNIK NA ŚWIĘTEJ GÓRZE SYNAJ

Wyjazd na Synaj       

Zesłanie deszczu       

Błogosławione życie pustelnicze      

Cudowna Święta Komunia 

Rękodzieło i jałmużna           

„I był kuszony na pustyni..."

Przyjaciele pustelnika

Beznamiętność świętych Joachima i Anny   

Wkelii świętych Czterdziestu Męczenników           

Zgon matki Starca     

Nazwisko Kazandzakisa       

Niedopuszczenie do Komunii św. i Boskie pocieszenie  

Niewidzialne zmagania i niewysłowiony stan   

Pożegnanie ze słodką pustynią

 

Rozdział dziewiąty

WSKICIEIWIRON

Hezychia czy bractwo ?        

Różne strony życia w skicie  

Pomoc duszy zmarłego         

Interwencja Świętego Jana Chrzciciela        

Złość diabelska          

Postrzyżyny w wielką schimę           

Pokarm z rąk Anioła  

Operacja pluć 

Założenie hezychasterii         

 

Rozdział dziesiąty

NA PUSTKOWIU KATOUNAKIA

W ubogiej kaliwii św. Hipacjusza     

Podarki dla ascety     

Opętany         

Ubóstwo Starca         

„Dobra obłuda"         

Najsłodsze światło    

 

Rozdział jedenasty

W KALIWII ŚWIĘTEGO KRZYŻA

Wmonasterze Stawronikita   

Śmierć ojca Tichona  

Życie w kaliwii Świętego Krzyża     

„Światło na mej drodze"       

Ukazanie się świętego Arseniusza    

Ojciec Tichon i kusiciel         

Pielgrzymka na wyspę Tinos 

Omamiony mnich      

Współczując choremu           

Riasy i drzewo oliwne          

Podróż do Farasy      

Święta Eufemia         

Diabelskie żarty         

Widzenie duszy zmarłego mnicha    

Gil o imieniu Olet      

Ocalenie od śmierci   

Potępiona dusza        

Modlitwa za biesy     

GeorgakiszTybetu     

Podróż do Australii   

Nocny gość    

Objawienie Chrystusa           

Ryba posłana przez Boga      

Drogi i samochody    

Ikona promieniująca światłem          

„Święty, z którym postąpiono bardzo niesprawiedliwie"    

Tłum biesów  

Niezwykły obrońca   

„Pomódl się, a niebo ześle deszcz"   

Anioł Stróż    

Świadectwa pielgrzymów

Świadectwo spowiednika Starca      

Wsparcie młodego mnicha    

Niezapomniana wizyta          

Milczenie ptaków      

Niezwykłe święto ołtarzowe 

Starzec odpowiada „po swojemu"    

Święta Liturgia w kaliwii Świętego Krzyża 

Bóg jest obowiązany pomagać człowiekowi

Przenikliwość Starca 

Zabawne wydarzenia i aforyzmy Starca      

 

Rozdział dwunasty

WPANAGUDZIE. ODDANIE SIEBIE TYM, KTÓRZY CIERPIĄ

Przeprowadzka do kelii Panaguda   

Święci Pantełejmon i Lucylian         

„Pocieszajcie mój lud"          

Ukazanie się świętego męczennika Błażeja  

Wonność ikony „Godne jest"

Relikwie świętego Kośmy Protosa   

„Koza" na poddaszu 

Kelia zalana Światłością       

Obietnica Przenajświętszej Bogarodzicy     

Podróż do Ziemi Świętej i na Synaj 

Działanie Łaski Bożej           

Widzenie modlącego się dziecka      

„Pobłogosław mnie, mój Chryste... "

Straszne widzenie     

Przenajświętsza Bogarodzica

O antychryście, liczbie 666 i nowych dowodach tożsamości         

Wonność świętych relikwii   

Operacja przepukliny

Bluźnierczy film        

Widzenie Łaski Kapłaństwa 

„Przemienienie"         

Świadectwa pielgrzymów

Odpowiedź na myśl  

Niezwykła wizyta     

„Przecież ty masz połamane nogi"    

Uzdrowienia chorych

„Zdobędziemy Konstantynopol"      

„Poproś ją o wybaczenie"     

„Miej szlachetność duchową"           

Znak dany lampadą   

„Oni idą... "   

Skruszony wyznawca Kryszny         

Uczeń guru    

Starzec i młodzi         

 

Rozdział trzynasty

CHOROBA I BŁOGOSŁAWIONA ŚMIERĆ

Cierpienia i choroby  

„Coś się ze mną stało"           

Na granicy wytrzymałości    

Ostatni wyjazd ze Świętej Góry. Dalszy postęp choroby    

Dary dla ludzi w męczeńskich cierpieniach 

Błogosławiona i cicha śmierć

 

Rozdział czternasty

POŚMIERTNE CUDA

„Nie opuści nas"        

Wonność

Wypędzenie biesa      

Ocalenie dziecka       

Widzenie we śnie      

Cudowne widzenie i pomoc 

Namacalna obecność 

Pomoc Starca w wypadkach drogowych     

Wskrzeszenie ze śmierci duchowe]  

Szalik Starca leczy raka        

Uzdrowienie opętanej           

Uzdrowienie oślepionego oka          

 

CZĘŚĆ DRUGA

CNOTY, DARY I OFIARA STARCA DLA ŚWIATA

 

Rozdział pierwszy

CNOTY STARCA

Zupelne wyrzeczenie się świata        

Posłuszeństwo           

„Błogosławiona i bogata pokora”     

Czyniący i głoszący pokutę  

Ubóstwo        

„Chciwość ascezy"    

„Pracując i czyniąc własnymi rękami"          

Wonność pobożności 

„Ukochaj sprawiedliwość"    

Filotymia       

Ufność w Opatrzność Bożą  

Anioł pokoju  

Kaganek rozpoznania

Admirator hezychii   

Czuwanie       

Modlitwa i reguła modlitewna Starca          

Beznamiętność          

Szlachetna miłość

 

Rozdział drugi

DARY ŁASKI STARCA

Przezwyciężenie praw natury           

Pojednanie ze stworzeniem   

Modlący się za cały świat     

Błogosławiony nauczyciel    

Dar pocieszania         

Zmagający się i wypędzający demony         

Ukazywanie się biesów         

Uzdrowienie opętanych        

„Olejek wylany”        

Znajomość obcych języków  

Niezwykle przemieszczenia w przestrzeni   

Wysłuchiwanie modlitw i próśb o pomoc    

Wiedza o stanie zmarłych     

Świadectwa o jasnowidzeniu           

Łaska uzdrawiania    

Objawienia świętych 

Źródło Światłości Niestworzonej     

 

Rozdział trzeci

DARY STARCA DLA ŚWIATA

„Przewodnik pustelni"          

Służenie ludziom z pustelni  

Wyjazdy w świat       

Szermierz Tradycji     

Do Matki Cerkwi      

Wierny syn ojczyzny 

 

UZUPEŁNIENIE

Wygląd zewnętrzny, charakter i wrodzone zdolności Starca          

 

ZAMIAST EPILOGU

Wybór pouczeń Starca          

 

DUCHOWY TESTAMENT STARCA